Wat houdt watervasten in?
De betekenis van watervasten is te herleiden uit het woord. Het betekent vasten met water, dus met andere woorden je mag niets eten en drinken behalve water. Vasten is uit zichzelf geen nieuw concept. Het maakt voor vele eeuwen onderdeel uit van religie of het wordt beoefend om spirituele doeleinden.
De tijdsduur van het vasten kan hierbij variëren. Een persoon heeft de keuze om voor 24 uur, 48 uur, 72 uur of zelfs tot één week te vasten. Daarbij zijn er ook voorbeelden van mensen die het zover schoppen om één maand op water te functioneren. Bij watervasten is het dan van belang dat het onder de juiste omstandigheden wordt gedaan. Daarmee wordt er gedoeld op een goede motivatie en dat het lichaam niet teveel wordt blootgesteld aan fysieke activiteiten.
Bovendien is het van belang om voldoende water te drinken. Op zijn minst de minimale hoeveelheid van twee tot drie liter. Volgens Senior Medical Advisor Richard N. Fogoros behoort watervasten tussen de 24 en 72 uur worden gehouden. Langer dan drie dagen kan een gevaar vormen voor de gezondheid wanneer er geen medische keuring is gedaan om de medische toestand van een persoon te bepalen en zonder toezicht.
(Disclaimer: De informatie in dit blog is bedoeld om aan belangstellenden algemene informatie te geven over watervasten. We raden/stimuleren niemand aan om te watervasten).
Potentiële voordelen van watervasten
Watervasten wordt niet zomaar gedaan als het geen potentiële voordelen had gehad voor de algehele gezondheid. Hieronder zijn er een paar voordelen van het watervasten weergegeven:
- Gewichtsverlies
- Het verlagen van het bloeddruk
- Vernieuwing van de cellen
- Het verlagen van de kans op diabetes
Op wat voor manier watervasten invloed kan hebben op gewichtsverlies is, omdat het lichaam geen voeding binnenkrijgt waardoor de intake van calorieën wordt gestopt. De eerste 24 uur zul je dan al gauw merken dat er gewichtsverlies optreedt. Voornamelijk zal dit komen door het verlies van vocht dat opgeslagen is in het lichaam en glycogeen (opgeslagen koolhydraten). Het lichaam zal niet gelijk vet gaan verbranden, maar eerst gebruik maken van de beschikbare suikers en koolhydraten. Opgeslagen vet wordt na dit proces verbrandt.
Uit een onderzoek onder borderline hypertensie patiënten is gebleken dat het drinken van water en het verminderen van de zoutinname invloed hebben op het verlagen van het bloeddruk. Ter verduidelijking van de term ‘borderline hypertensie’ , dat zijn mensen die tegen de grens aanzitten van een hoog-normale bloeddruk en daardoor de risico op een hoge bloeddruk bij deze mensen groot is. Echter, hebben deze patiënten bijna een periode van twee weken gevast. Dit is veel langer dan de gebruikelijke 72 uur van vasten. In het onderzoek is het dan ook onwaarschijnlijk of een watervasten van drie dragen hetzelfde effect heeft.
Autofagie
Op dagelijkse basis worden de cellen in het lichaam vernieuwd. Dit proces wordt ook wel ‘autofagie’ genoemd. Het speelt een rol bij een normale werking van het immuunsysteem en bij het afweren van ziekten. De cellen in het lichaam maken membranen aan. Deze membranen sporen in het lichaam dode of beschadigde cellen op en ruimen deze vervolgens weer op om het her te gebruiken, indien mogelijk. Met andere woorden stopt autofagie in zekere zin de gevaarlijke celdeling in het lichaam en kan het een manier zijn om problemen met de stofwisseling op te lossen. Doordat er wordt gevast wordt het proces van autofagie bevordert en treedt er meer cel vernieuwing op.
Tenslotte kan iedere vorm van vasten bijdragen aan het verbeteren van het insulinegevoeligheid. Insulineresistentie is de belangrijkste factor bij het ontwikkelen van diabetes type 2. Door middel van watervasten kan deze gevoeligheid worden verbeterd en daarmee het risico op diabetisch drastisch worden verlaagd.
De gevaren van watervasten
Naast de voorgaande benoemde voordelen kan watervasten mogelijk ook voor enkele gevaarlijke situaties zorgen.
- Tekort aan voedingsstoffen
- Uitdroging
- Hypotensie (oftewel lage bloeddruk)
- Eetaanvallen
- Het verergeren van medische aandoeningen
Afgezien van het niet eten en niet binnenkrijgen van calorieën vormt het watervasten een mogelijke gevaar, doordat tijdens het vasten het lichaam niet voldoende voedingsstoffen meer binnenkrijgt, zoals vitamines, mineralen gezonde vetten, etc..
Uitdroging is mogelijk ook een gevaar tijdens het watervasten, hoe vreemd dat ook mag klinken. Een gedeelte van onze vochtinname is afkomstig uit het eten dat we consumeren. De voeding maakt ongeveer een vijfde deel uit van onze waterconsumptie. Daarom is het van belang om meer water te drinken tijdens het watervasten. Een overvloed aan water zorgt juist weer voor een te lage bloeddruk (hypotensie) met als gevolg duizeligheid en een licht gevoel in het hoofd.
Watervasten kan voor vreetaanvallen zorgen, waarbij de gedachten van eten telkens in het hoofd voorbij komen.
In het ergste geval kan watervasten, ondanks dat het van korte duur is (een periode van 24 tot 72 uur), zelfs schadelijk zijn voor een persoon als er sprake is van een medische aandoening. Om die reden worden bepaalde doelgroepen uitgesloten om deel te nemen aan watervasten. Mensen die bijvoorbeeld kampen met een chronische nierziekte, Maagzuur of gastro-oesofageale reflux (GOR), diabetes en mensen met een eetstoornis.
Mijn persoonlijke keuze om te watervasten
De keuze voor mij om te gaan watervasten was om mijzelf op de proef te stellen hoe lang ik zonder eten zou kunnen. Voorafgaand was ik twee weken op vakantie in de Verenigde Staten waar er iedere moment van de dag wel gegeten werd. Of het nou uit eten gaan was in een restaurant of een fast foodketen, het voedsel was niet bepaald caloriearm. Ik merkte dat mijn gewicht toe was genomen en ik voelde mij op een gegeven punt aan de zware kant. Bij terugkomst vond ik het wel nodig om mijn lichaam even wat rust te gunnen van het eten. Op Youtube had ik een video gekeken van een man die voor zeven dag achter elkaar op alleen water overleefde en hij beweerde van heel veel kwalen te zijn ontzorgd. Dit leek mij in eerste instantie wel pittig, maar ik wilde het toch ook voor mijzelf proberen om te voelen hoe het was. Bovendien zou het je lichaam detoxen, dus vond het zeker de moeite waard om het een kans te geven.
Mijn eigen ervaring en beproeving
Uit ervaring kan ik meedelen dat 48 uur zonder eten door te brengen lastiger was dan ik had gedacht. Ik had mijzelf voorgenomen om zeven dagen te gaan watervasten. In de praktijk heeft het zich toch anders uitgepakt. Als je nooit eerder hebt gevast, is het een proces wat je geleidelijk moet opbouwen. Kort na mijn reis naar de Verenigde Staten had ik mij hier lichamelijk niet op voorbereid, waardoor het moeilijker was om de overige vijf dagen vol te houden.
Dag 1 (24 uur)
Om te beginnen met dag 1. Ik ervaarde een lichte prikkeling om te willen eten, maar meer omdat het uit gewenning was. Het voelde vreemd om ontbijt, middageten en avondeten over te slaan. Grotendeels is dit ook zo, omdat je dag uit een vaste eetpatroon bestaat. Ik voerde geen zware lichamelijke activiteiten uit. Hooguit ging ik een stukje wandelen om een frisse neus te halen. Ondanks dat ik voldoende water dronk, voelde mijn mond weliswaar droog aan. Het was belangrijk dat ik in de gaten hield hoeveel water ik dronk. Aan het einde van de dag was het moeilijk om in slaap te komen op een lege maag, omdat ik het gevoel kreeg iets te missen.
Dag 2 (24 – 48 uur)
De tweede dag ervaarde ik voornamelijk momenten van duizeligheid en een licht gevoel in mijn hoofd. Ik had niet veel behoefte om activiteiten te ondernemen en bleef liever binnenshuis om mijzelf mentaal niet veel te belasten. De drang om te eten was er zeker, maar iedere keer wanneer dit zich afspeelde dan dronk ik een glas water om het gevoel van honger te onderdrukken. Wetende dat het watervasten op deze dag aan een eind zou komen, was ik er ook meer op gebrand om het goed af te sluiten.
